Gerealiseerde carbon footprint vermindering in de Joint Corridors Off-Road

Het opstarten en rendabel uitvoeren van multimodale binnenvaart- of spoordiensten vraagt veel van een bedrijf: het kost veel tijd en vraagt relatief hoge investeringskosten. Een multimodale binnenvaart- en spoordienst vraagt ook veel aandacht, omdat er tientallen tot honderden containers tegelijk vervoerd worden. Een hoge bezettingsgraad is essentieel  om structureel rendabel te werken.

Vraag

Het programma Joint Corrridors Off Road van de Topsector Logistiek ondersteunt logistieke dienstverleners in de opstart van deze multimodale diensten. Het programma ondersteunt de samenwerking tussen verladers en logistieke dienstverleners om daadwerkelijk een rendabele transportdienst via binnenvaart en spoor te starten. Inmiddels zijn er meer dan 40 Joint Corridors opgezet en actief.

Hierbij is het noodzakelijk om de CO2 besparing door de inzet van multimodaal transport in plaats van wegtransport in kaart te brengen. Het programma management heeft BCI gevraagd om via de Carbon Footprint analysetool de gerealiseerde CO2 besparingen in deze Joint Corridors in kaart te brengen. BCI heeft deze CO2 besparingen per Joint Corridor voor het afgelopen jaar berekend. De resultaten worden door het programma Joint Corrridors Off Road gebruikt om bedrijven en overheden te informeren over de bijdrage van het programma aan het Klimaatakkoord 2030.

Achtergrond

Het Joint Corridors Off Road programma loopt sinds 2018 binnen de Topsector Logistiek, en is in elke provincie actief. Gedurende het programma zijn er inmiddels meer dan 40 Joint Corridors succesvol opgestart, waardoor er 40 miljoen vrachtwagenkilometers en een groot aantal ton CO2 is bespaard. Het programma is specifiek gericht op het ondersteunen van ondernemers in hun eigen regio, met toegankelijke tools om de stap van idee naar uitvoering van een multimodale transportdienst te maken. Het richt zich hierbij op sociale innovatie en marktbewerking,  en biedt geen financiële ondersteuning aan bedrijven. In elke provincie zijn er specifieke uitvoeringsorganisaties opgezet.

Het programma is nu enkele jaren gaande, en voor elk nieuw Joint Corridor initiatief wordt bij de start een inschatting gemaakt van de te behalen besparingen in miljoen vrachtwagenkilometers en CO2 uitstoot.  BCI is gevraagd om voor een selectie van Joint Corridors op basis van data na te gaan welke besparing besparingen in miljoen vrachtwagenkilometers en CO2 uitstoot er in de praktijk geboekt is de laatste 12 maanden.

Onze aanpak

Het programma Joint Corridors Off Road verzamelt  voor elke opgezette corridor  data en informatie over het potentieel gebruik van de individuele corridors: hoeveel TEU kan per jaar via de dienst over de geformuleerde intermodale corridor, en hoeveel CO2 uitstoot wordt met de overstap van weg naar spoor/ binnenvaart bespaard? Dit draagt bij aan de vier doelen van het programma:

• Verbeteren van de beschikbaarheid van multimodale transportdiensten
• Versterken van de mobiliteitskeuze voor verladers, retailers en andere gebruikers
• Verbeteren van de duurzaamheid van het uitgevoerde transport
• Vergroten van de schaalbaarheid van de multimodale diensten: bijvoorbeeld van 1 naar meerdere diensten per week

De praktijk bij het opstarten en uitvoeren van intermodale diensten is vaak dat het potentiële transportvolume niet direct behaald wordt vanwege opstartproblemen, externe factoren, etc. Tot nu toe wordt echter nog niet op regelmatige basis de daadwerkelijke besparingen van gebruik van deze intermodale corridors gemonitord, zodat niet bekend is welke volume aan vrachtwagenkilometers en CO2 uitstoot wordt bespaard. Ook is niet systematisch bekend welke ervaringen en lessen er door de dienstverleners in de verschillende individuele Joint Corridors worden geboekt. Hierdoor is het lastig om richting stakeholders, zoals de Stuurgroep Multimodale Corridors en Knooppunten en het Ministerie van I en W, aan te geven wat de concrete resultaten zijn van het programma.

BCI heeft samen met TNO voor verschillende Actielijnen in de Topsector Logistiek via een jaarlijkse monitoring in kaart gebracht wat de operationele resultaten per initiatief waren. In het laatste programmajaar werden de operationele resultaten van bijna 100 corridor initiatieven in kaart gebracht. Op basis van de opgetelde resultaten kon per jaar de impact van de Actielijnen op strategische beleidsdoelen (bereikbaarheid, duurzaamheid) in kaart gebracht worden. BCI is gevraagd om op basis van deze expertise de praktische behaalde besparingen voor geselecteerde Joint Corridors Off Road in de afgelopen 12 maanden te berekenen op het gebied van:

• Mobiliteit: aantal bespaarde vrachtwagenkilometers
• Duurzaamheid: Aantal bespaarde tonnen CO2

Resultaat

In alle door BCI gemonitorde Joint Corridors komt het daadwerkelijk in 2022 vervoerde volume per corridor in de buurt van de verwachte resultaten:

• Er werd gemiddeld 27% minder volume dan verwacht aan containers vervoerd in de Joint Corridors, en het aantal bespaarde miljoen vrachtwagenkilometers bleef gemiddeld 24% bij de verwachtingen.  
• De bespaarde ton aan CO2 uitstoot was in de praktijk met 28% iets lager dan de verwachting. Dit komt in de praktijk door meerdere redenen, bijvoorbeeld de beperkte inzet van verschillende soort schepen door laag water. 
•  In de praktijk zagen we bij een aantal Joint Corridors dat de intermodale dienst in de praktijk verder uitgebouwd wordt, zoals de R’dam Maasvlakte  - Waalhaven dienst naar Bergambacht, of de Moerdijk Bilbao dienst naar Madrid. Soms wordt echter ook de potentie niet compleet verwezenlijkt , zoals bij de spoordienst Sittard Geleen naar Busto Arsizio die tegen de verwachting in niet verder Italië in rijdt. De huidige marktomstandigheden zijn volatiel en kunnen zowel kansen als knelpunten opleveren.

“De resultaten van de berekeningen van de daadwerkelijke praktische besparingen in vrachtwagenkilometers en CO2-uitstoot in de geselecteerde Joint Corridors laten zien dat deze door bedrijven opgezette intermodale diensten succesvol zijn. Het volume is wel rond de 25% lager dan de verwachtingen, dit komt mede door de intermodale marktdynamiek met schaarstes in personeel en voer/vaartuigen”.  

^{Topsector Logistiek, Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, meer dan 60 deelnemende bedrijven in 40 Joint Corridors Off Road}